‘İZMİR, İSTANBUL’UN ALTERNATİFİ DEĞİLDİR’

İzmir Ticaret Borsası’nan (İTB) düzenli olarak gerçekleştirdiği söyleşilerin son konuğu olan İMKB Başkanı İbrahim Turhan, VOB’un İstanbul’a taşınması ve İMKB ile anonim şirket çatısı altında birleşmesi söylentilerine karşı soru yağmuruna tutuldu. DHA’nın haberine göre, İTB ile VOB Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli başta olmak üzere pek çok konuk taşınma konularıyla ilgili net yanıt aradı. İMKB Başkanı Turhan ise, dünya sermaye piyasalarından örnekler verdiği konuşmasında değişimin birleşmeyi dayattığını bildirirken, VOB ile İMKB’nin ‘Evlenmesi’ gerektiğini vurguladı.

İMKB Başkanı İbrahim Turhan, İzmir’in kendisi için gerçek bir aşk olduğunu belirterek 1983 yılında lisede öğrenimimi yapmak üzere İzmir’den ayrılıp İstanbul’a gittiğimde ilk 3 ay lise dışına adım atmaya bile korktuğunu söyledi. Turhan, “Galiba İzmir’den bir şekilde ayrılmak zorunda kalan bütün İzmirliler’in psikolojisi böyle. Bornova’nın tepelerinden Körfez’i gördüğünüz zaman ‘Evime geldim’ duygusu hissedersiniz” dedi.

Konuşmasında İMKB’nin ismi İstanbul olsa da Türkiye’nin sermaye piyasası işlemlerinin gerçekleştirdiği tek organize piyasa olduğunun altını çizen Turhan, İzmir’in ve İzmirliler’in de sermaye piyasalarının önemini kavrayarak VOB’u kurduğunu dile getirdi. Turhan, VOB’un taşınması söylentileri sorusuna ise “Dünya sermaye piyasaları ile rekabet edebilmemiz için güçlerimizi birleştirmemiz lazım” dedi. Bu birleşmeyi ‘Büyük Taarruz’a benzeten Turhan, “26 Ağustos sabahı ‘Ya kazanacaktık ya kazanacaktık’ ve zaferle de sonuçlandı. Ben de aynı şeyden bahsediyorum. Diğer borsalar, bunlar çalışıyorlar. Rekabet edebilmemiz için bütün gücümüzü toplamamız lazım” dedi.

Bir yatırımcının sermaye piyasalarına erişirken tüm finansal ürünlere birarada erişebilmesi gerektiğini söyleyen Turhan, şöyle devam etti:

“Bu süpermarket yaklaşımı. Şimdi bir realite ile karşı karşıyayız. Alışveriş yapacağız. Vaktimiz az, çok fazla zaman harcayamıyoruz. Kaliteli malı ucuza almak zorundayız. Bunun için ne yapıyoruz büyük süpermarketlere gidiyoruz. Bunları parçaladığınızı, herşeyi farklı yerden aldığınızı düşünün. Öyle bir yapıyla bu yapının rekabet etme imkanı nasıl zorsa burada da benzer bir durumla karşı karşıyayız. Bunun için bu entegrasyonu sağlamalıyız. Nasıl büyük marketlerin yerel satıcıları yok etmemesi için, onların da değer zincirinin parçasına dönüşmesi için yapısal çalışmalar yapıyorsa benzer bir şeyi burada yapmamız lazım.”

Konuyla ilgili bir örnek daha veren Turhan, şöyle konuştu:

“Benim iki kızım var. Büyük olan artık genç kız oldu. Yarın bir delikanlı gelecek ve onunla evlenecek. Ben risk stratejimi oluşturdum amcasına havale edeceğim ama ‘Eyvah birisi gelecek kızımı alacak’ diye düşünürsem bu olacak şey değil. Ben bir taraftan da şunun bilincindeyim. Görevim; kızımı en iyi şekilde yetiştirip mutluluğunu sağlamak, onun kendi yuvasını kurmasına imkan sağlamak. Kızımı kaybetmemeliyim tam tersine erkek evlat kazanmalıyım. Bunu sağlayabilirsek bu problemi çözebiliriz. Bu yapılabilir bir şey. Herkes kendi evladını evine saklarsa aile saadeti olmaz ve maalesef daha da kötüsü bu insanlar mutluluğu başka yerlerde aramaya başlarlar ve hepimiz üzülürüz. Bunu başarabilirsek hem İzmir hem bütün Türkiye kazançlı çıkacağız.”

Dünya sermaye piyasalarındaki yapısal değişiklikler ve Türkiye sermaye piyasaları içinde bulunduğu durumun aslında “Ne yapılması gerektiğini söylediğini” belirten Turhan, “Bu durum bize, ‘Sizin önce sermaye piyasalarındaki borsaları modern sürece geçirmeniz gerekiyor. Kooperatif yapısından anonim şirket yapısına geçirmeniz, gücünüzü biraraya getirmeniz, sinerji oluşturacak, verimliliği artıracak şekilde bütünleşmeyi, entegrasyonu sağlamanız gerekiyor. Son olarak bunları yaptıktan sonra burada çok büyük değer yaratmış olacaksınız. Halka arz ve özelleştirmeyi gerçekleştirmeniz gerekiyor’ diyor” değerlendirmesini yaptı.

Toplantıda açılış konuşması yapan İTB Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, sadece VOB hassasiyeti üzerinde durmak istediğini belirterek başadığı konuşmasında, Türkiye gibi tasarruf açığı yüksek ülkelerde sermaye piyasalarının hayati önemi bulunduğunu kaydetti. İzmirli girişimcilerin de bir hayalin peşine düşüp 2005 yılında VOB’u açmayı başardıklarında Türkiye’de türev ürünler piyasasının işlem hacminin neredeyse sıfır olduğuna dikkat çeken Kestelli, şunları söyledi:

“VOB yıllık 440 milyar liralık işlem hacmiyle dünyanın önemli türev borsalarından biri haline geldi. Peki bu işten kim kazandı? Aracılık sektörü, İMKB’nin de aralarında bulunduğu ortaklarımız, tüccar, sanayici, çiftçi, Maliye kazandı. İzmir, İstanbul. Velhasıl bütün Türkiye kazandı. Kaybeden var mı? Yok. Anlamsız tartışmalar yüzünden vakit kaybetmesek bugün çok daha iyi bir yerde olurduk. Borsamız büyüdükçe önümüze taş konulmaya başlandı. Bürokratik zihniyet önümüze hep duvar ördü. Bu çekişmeden, anlamsız engellemeden kazanan var mı? Yok. O halde yolumuz belli. Enerjimizi yıkmaya değil yapmaya harcamalıyız.”

VOB’un türev ürünlerinin işleme açılmasının önündeki engellerin de kaldırılmasını isteyen Kestelli, VOB’un sahipliği ve merkezi konusundaki gereksiz tartışmalar artık bitmesi gerektiğini anlattı. Kestelli, “İzmir ve İTB’nin bu konudaki kararlılığı çok net. İzmirli girişimciler hep yapmak isteyen oldu. Yakın geçmişimiz örnek girişimcilik hikayeleriyle dolu. VOB da bu işlerden biri. Bir İzmirli olarak sayın Başkan bilir, bizim özümüz de sözümüz de birdir. Biz, büyük Türkiye için VOB’u da İMKB’yi de birlikte büyütelim istiyoruz. İşbirliğiyse işbirliği. Birlikte çalışıyoruz, çalışmaya devam edelim. Ama daha ötesini istemek, VOB’u İzmir’den almaya çalışmak hem İzmir’e hem Türkiye’ye büyük haksızlık etmek olur. Çok net söylüyorum. VOB İMKB’nin, İzmir de İstanbul’un alternatifi değildir. Bir saatin dişli çarkları gibi uyum içinde olmalıyız. Aksi halde ilerleyemeyiz ve hepimiz mutsuz oluruz” diye konuştu.

Toplantıda bulunan CHP İzmir milletvekillerinden Mustafa Moroğlu, “Rıza olmadan evlilik olmaz” derken, Alaattin Yüksel ise Turhan’ın “Onayı amcası verecek” sözlerini hatırlatarak, “Yalnız bilmelisiniz ki amcanın tavrı çok sert” dedi. İTB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Barış Kocagöz de “Bizden yana taraf olun” çağrısı yaparken, İzmir Kalkınma Ajansı Kalkınma Kurulu Başkanı Kemal Çolakoğlu ise, “VOB’u kaptırmayız” dedi.