Kocatepe batarken genelkurmay harekat merkezi

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Sevgili okurlarım, Kocatepe muhribinin 1974Kıbrıs Barış Harekatı sırasında kendi uçaklarımız tarafından yanlışlıkla bombalanıp batırılması, yakın tarihimizin en ilginç ve acı olaylarından biridir. Bu, 44 yıl önce olanları anlatan dördüncü yazım. (Eğer mümkünse, filmin başını görmek için sırasıyla perşembe, cuma ve cumartesi günkü üç yazımı da okumanızı rica ederim.)
Şimdi söz, olay sırasında Genelkurmay Savaş Harekat Merkezi ‘nde görevli olan Pilot Kurmay Albay Behçet Tamuroğlu’nda:
“Genelkurmay Savaş Harekat Merkezi daima hazırlıklı olan ve filmlerde gördüğünüz gibi bir yerdir. Masalar ve duvarlar harita ve cetvellerle doludur. Gerekli haberleşme araçları ve diğer malzemeler vardır. Personeli bellidir ama gerektiğinde her personel çağrılabilir. Savaşın kontrolü buradan yapılır. Burası sığınakta görev yapar. Ayrıca her kuvvet komutanlığının ayrı bir savaş karargâhı vardır. Kıbrıs Harekatı sırasında Kara ve Hava kuvvetlerinin merkezi Genelkurmay’da, ancak Deniz Harekat Merkezi ise Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda idi. Genelkurmay karargahında denizcilerin bir irtibat subayı vardı. Zaten Kocatepe’nin batırılmasının en önemli nedeni irtibat bozukluğu ve yakın koordinasyon eksikliği olmuştur…
Önce bir anımı anlatayım. Kıbrıs’a ilk çıkan 50. Piyade Alayı Komutanı Albay İbrahim Karaoğlanoğlu’nun şehit düştüğü haberi bana ulaştı. Bu sırada Kara Harekat Merkezi Komutanı Sayın Kenan Evren’di. Zaman kaybetmemek için bütün askeri kuralları atlayarak haberi doğrudan kendisine verdim. Evren ağlayarak boynuma sarıldı ve ‘Eyvah, gitti mi İbrahim’ dedi…
Gelelim Kocatepe olayına. İlk gün çıkarma yapılmıştı. Ufak tefek hata ve eksikler vardı ama bu çıkarmayı Amerikan ordusu da yapsa aynı hata ve eksikler olurdu. Sonra o meşhur konvoy haberi geldi. Deniz keşif uçağının verdiği bilgiler bu Yunan konvoyunun tehlike yaratacağı biçimindeydi. Konvoyda asker ve cephane yüklü yedi sekiz şilep ve bunlara eşlik eden dört muhrip varmış!..
Denizciler konvoyun hem kendilerine ait keşif uçakları, hem de bir denizaltı tarafından görüldüğünü ve kesin olduğunu söylediler. Bu durum harekat merkezinde görüşüldü ve Kocatepe’nin batmasına neden olan o karar alındı…

* * *

Karar şu: Girne önlerinde bulunan üç muhribimizin, Baf bölgesindeki düşman konvoyuna bizim uçaklarla birlikte koordineli taarruza girişmesi.
Ancak muhriplerimiz Arnavutburnu’nu geçmeyecek, daha aşağıya, Baf’a doğru inmeyecekti. Çünkü orasını harp sahası ilan etmiştik. Hesaplara göre Yunan konvoyunun Baf’a ulaşması ertesi gün (21 Temmuz) öğle saatlerini bulacak, bizim uçaklar da buna göre kalkış yapıp konvoy Baf’a yaklaşırken en hassas zamanda, yavaşladıkları zaman onları vuracaktı. Uçaklar vurunca durum Deniz Kuvvetleri’ne bildirilecek, Arnavutburnu’nda bekleyen gemilerimiz Baf’a doğru aşağı inip bunları atmaca gibi avlayacak ve işlerini tamamen bitirecekti. Olay en baştan iki komutan arasında (Deniz ve Hava) böyle planlandı. Ben işin baştan sona tanığıyım…
Önce Deniz Kuvvetleri Adatepe, Kocatepe ve Mareşal Çakmak muhriplerini bölgeye gönderdi. Uçaklarımızın kalkacağı üsler belirlendi ve düşman gemileri için kullanılacak silahlar yüklendi. Kalkış planları yapıldı. Uçaklarımız sırayla kalkıp konvoyu öğle saatlerinde Baf önlerinde yavaşlayınca veya durunca vuracak, gemilerimiz uzakta bekleyecekti. Uçaklara kalkış emri verildi…
Harekat merkezinde dev bir ekran vardır ve bu ekranda Türkiye üzerinde uçan bütün uçakların izini yol yol görürsünüz. Uçaklarımızın gittiği hedefte dört düşman muhribi olduğu bildirilmişti. Düşmanın da radarları var. Uçaklarımız radara yakalanmamak için çok alçaktan uçmak zorunda. Aksi takdirde ateş yerler. Bu yüzden Akdeniz üzerinde on metreye kadar iyice alçalıyor ve bizim radarlarımızdan da kayboluyorlardı…
21 Temmuz 1974 bizim açımızdan şanssız bir gündü. Hava açıktı ama son derece pus vardı. Denizin üzerinde bir sis tabakası vardı. Uçaklarımız birkaç dakika sonra hedefin üzerinde olacaktı. Karargahta korkunç bir sessizlik… Sinek uçsa sesi duyulur. Herkes dua ederek bekliyor…

* * *

Aradan birkaç dakika geçmişti ki harekat merkezinin kapısı bir anda açıldı ve içeriye bir denizci yıldırım gibi daldı. Bu durum her türlü askerlik kuralının ve disiplinin dışında bir şeydi. İçeriye böyle hızla giren deniz kurmay albay ‘Komutanım, bizim gemiler taarruza uğradı’ diye bağırdı. Yüzü kıpkırmızı olmuştu ve hepimiz şok geçirdik. Hiç unutmuyorum, Genelkurmay Başkanı Semih Sancar başını iki eliyle tuttu, (Hava ve Deniz Kuvvetleri komutanları) Emin Alpkaya ve Kemal Kayacan’a dönüp ‘Eyvah, şimdi ne olacak’ diye bağırdı. Alpkaya emir verdi: ‘Havadaki bütün uçaklar derhal geri dönsün, harekat durdurulmuştur…’
Dedim ki ‘Komutanım emir verirseniz bu uçaklar önce Baf limanını bombalayıp dönsünler. Böyle yüklü durumda bunları kendi üslerimize indirmeyelim.’ Uçaklara bu emir verildi. Böyle (bomba) yüklü uçakların alana inmesi süper tehlikelidir. Her şey olabilir, çok büyük felaketler doğabilir. Bu durumda konvoya karşı yaptığımız operasyon durduruldu ve uçaklarımız yüklerini Baf limanına boşalttılar. Bu liman bütün tesisleriyle birlikte yerle bir edildi, cephane depoları patlatıldı…

* * *

İlk olay sonrasında harekat durduruldu da Kocatepe niçin batırıldı? Bizim üç muhribimiz ne yazık ki kendilerine emir verilen yerde değildi. Bunlar Baf’ın hemen yakınında idi. Belki de şöyle düşünerek gitmişlerdi oraya: ‘Hava nasılsa puslu. Gelmekte olan Yunan konvoyuna bir baskın taarruzu yapalım ve bu zaferi biz kazanmış olalım.’ Benim inancım budur. Yani gemilerimiz hedefin tam ortasına oturmuşlar. Yani uçaklarımız oraya saldıracak ve siz bunun tam göbeğinde bekliyorsunuz…
Uçaklarımız üç gemimize birden saldırıyor. Fakat öteki ikisinin batmama nedeni, o gün çok kesif pus var. Aynen Boğaz’daki yoğun sis gibi. Alçaktan uçan pilotlar hedefi tam göremiyor. Yoksa hepsi batabilirdi. İlk operasyon böyle bitti ve uçaklarımız geri döndüler…
Gemilerimizin Baf’tan Anadolu sahillerine yönlendiğini denizcilerden öğrendik. Bu arada Kara Kuvvetleri ısrar etmeye başladı: ‘Pus yüzünden konvoy tam olarak görülmemiş olabilir. Bunlar Baf’a çıkarma yaptıkları takdirde büyük zarar görürüz. Bu nedenle yeniden operasyon yapılsın ve Yunan konvoyunun bütün unsurları imha edilsin.’ Bu durumda Hava Kuvvetleri ikinci operasyon için emir verdi…
Yanlarında ben de vardım. Havacı komutan, denizci komutana telefon açtı ve dedi ki ‘Amiralim sabah üzücü bir olay oldu. Biraz sonra ikinci operasyonu başlatacağız. Arkadaşlarınız gemilerin oradan çekildiğini söyledi. Bunu bir de sizden duymak istiyorum. Çünkü bu konuşmamız sonrasında uçakları yeniden kaldırma emri verilecek.’
Denizci komutandan cevap geldi: ‘Orada hiçbir gemimiz yok. Yarım yolla Mersin istikametine gidiyorlar. Bu bölgenin güneyindeki tüm gemileri batırabilirsiniz. Şehitlerimizin intikamını alın…’
Sonra öğreniyoruz ki Kocatepe, Baf önlerinde hareketsiz kalmış. Mareşal Çakmak geri dönüp Kocatepe’ye yardıma gidiyor. Deniz Kuvvetleri, dumanı tüten Kocatepe’nin batırılmasını (düşman gemisi zannederek) hassasiyetle istiyor. Pilotlarımız oraya ikinci defa gittiklerinde onlara verilen emir aynen şöyle: ‘Konvoy artık dağılmış olabilir. Bunlardan bulduğunuzu vurun.’
Uçaklarımız tekrar saldırıyor. Bombalanan Kocatepe orada durduğu için rahatça batırılıyor. Mareşal Çakmak ve Adatepe yara alarak kaçmaya başlıyorlar.
Gemilerimiz niçin yanlış yerdeydi? Benim tahminim, bunlar tatlı bir zafer heyecanına kapıldılar. Ellerine bir av düşmüştür, bunlar ava yanaşıyor. Hava da puslu. Düşman gemileri biraz sonra Baf’a yaklaşınca hız kesecek ve bunlar da yıldırım gibi bir taarruzla onları batırıp kahraman olacaklar. Böyle düşünmüş olabilirler ama yapılmayacak bir hatadır…
Pilotlarımız gemilerin üzerindeki Türk Bayrağı’nı görmemiş mi? O korkunç hızla gemiye dalarken bunu görmek mümkün değildir. O sırada yıldırım gibi gidiyor ve isabet ettirmeye çalışıyorsunuz. 200 kilometre hızla araba sürerken yol kenarındaki küçük çiçeği nasıl göremezseniz, burada da durum öyledir. Eğer çiçeği görmeye çalışırsanız dikkatiniz dağılır ve ölürsünüz…
Yunan konvoyu var mıydı? Kesinlikle yoktu. Eğer olsaydı, harekatın bir aşamasında mutlaka görülür ve imha edilirdi. Belki elektronik bir karıştırma olmuştur. Belki de o bölgenin yasak bölge ilan edildiğini duyan ve o sırada Mısır, Suriye, İsrail, Kıbrıs gibi Akdeniz ülkelerine gitmekte olan sivil gemiler rota değiştirirken bir durakladılar, belli bir yerde birikim yaptılar. Bu konvoyu sadece Deniz Kuvvetleri’nin bir keşif uçağının gördüğü söyleniyor, hepsi o kadar.”

* * *

Sevgili okurlarım, dört günlük yazı dizisi burada bitiyor. Dönemin üç yetkili askerinin görüşlerini size aktardım. Kocatepe’nin batırılmasında hatanın büyüğü acaba kime, hangi “Kuvvet”e aitti? Kara mı, Hava mı, Deniz mi?
Bu sorunun yanıtı bugüne kadar verilmedi ve her şey devletin gizli arşivlerinde gizemli bir sırolarak kaldı. Bundan sonra da öyle kalacak!