Utah eyaletinden bilim insanları erkek farelerin idrarından üretilen feromon adlı, kokuyla salgılanan, cinsel açıdan çekici kimyasal maddeleri inceledi. Anneleri, çiftleşecekleri erkekler için yarışan yavruların, diğer dişilere cinsel açıdan daha çekici görüldükleri saptandı.
Ama bu başarı kısa ömürlü oluyor. Bu daha seksi erkeklerin ömürleri anne-babaları tek eşli olan farelere göre daha kısa.
Çalışmayı Utah Üniversitesi’nden Adam Nelson, Prof Wayne Potts birlikte tamamladı. Çalışma Proceedings of National Acdemy of Sciences dergisinde yayınlandı.
Sosyal rekabet unsuru
Araştırmacılar genellikle bir kafeste tutulan ve bu nedenle sadece bir eş ile çiftleşen evcil fareleri inceledi. Ortama, vahşi farelerin sosyal rekabet unsurunu yeniden katmak için, laboratuvar fareleri “fare ahırı” denen, örgü bölmeleriyle mıntıkalara ayrılmış geniş yerlerde tutuldu.
Fareler yuva kutuları, beslenme istasyonları ve içme suyuna erişmek için örgülü bölmeleri aşabiliyordu. Araştırmacılar hayvanlar arasında rekabeti teşvik etmek için bu mıntıkların bazılarını diğerlerinden biraz daha cazip hale getirdi.
Anne-babaların oğullarının cinsel çekiciliğini etkilemede herhangi bir rolü olup olmadığını araştırmak için, fare ahırlarından alınan fareler tek eşli farelerle farklı kombinasyonlarda çiftleştirildi.
Babaların çevre deneyimi ne olursa olsun, sosyal rekabetçi bir ortam olan fare ahırından dişilerin oğullarının daha fazla feromon ürettiği bulundu.
Çok eşliliğin bedeli
Erkek fareler kendi mıntıkalarının sınırlarını belirlemek için koku kullanıyor. Bunun için kullanılan idrardaki proteinlere de feromon deniyor. Dişi fareler yoğun feromonlar bırakan erkeklerle daha çok çiftleşiyor. Ancak yüksek feromonun bir bedeli de var.
Bir başka çalışmada, çok erkekle çiftleşen annelerin sadece %48’inin oğullarının deney sonuna kadar yaşadığı keşfedildi. Bu oran tek eşli annelerin oğullarında %80.
Araştırmacılar bulguların esaret altında olan ve tükenme tehdidiyle karşı karşıya olan türleri ıslah programlarına yardımcı olabileceğini de belirtiyor.