Çin’de hızlı kalkınmanın ağır insani maliyeti yavaş yavaş gün yüzüne çıkıyor. Haftalık tıp dergisi The Lancet’te yayımlanan makalede, bu ülkede hava kirliliğine bağlı çeşitli nedenlerle yılda 350 bin ila 500 bin kişinin öldüğü kaydedildi. Tıp dünyasının saygın dergisinde Çinli uzmanların imzasıyla yayımlanan makalede, solunum vasıtasıyla akciğerlere nüfuz eden ve tahribata yol açan partiküller üzerinde duruldu.
Söz konusu partiküllerin başta akciğer kanseri olmak üzere çeşitli solunum yolları ve kalp hastalıklarına yol açtığının vurgulandığı makalede, erken ölümlerin sayısının yıldan yıla artış gösterdiğine dikkat çekildi.
AKCİĞER KANSERİNDE PATLAMA
Çin’de her 10 bin kişiden 33’ünün akciğer akciğer kanserinden hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Ekonomik büyümenin başladığı 1970’li yılların sonunda ise söz konusu sayının 7.2 düzeyinde olduğuna işaret ediliyor.
Son 35 yılda yılda ortalama 10.4 hızla büyüyen Çin ekonomisi özellikle sanayileşme alanında büyük atılım kaydetti. Sanayi tesisleri küresel çelik üretiminin yüzde 48’ini, çimento üretiminin ise yüzde 45’ini yapar hale geldi. Çin, böylece 2010 yılında dünyanın en çok enerji tüketen ülkesi oldu.
ENERJİNİN YÜZDE 70’i KÖMÜRDEN
Ancak, enerji tüketiminin yüzde 70’inin kömürden karşılanıyor olması ciddi hava kirliliğini de beraberinde getirdi. Altyapı ve inşaat sektörlerinin dört nala koştuğu ülkede çimento ve çelik fabrikaları kirliliğin ana müsebbibine dönüştü.
Ekonomik büyümeye paralel olarak yaşanan zenginleşmenin bir zamanlar bisikletlerin sel gibi aktığı caddeleri doldurmasıyla kentlerde hava kirliğinin vehameti daha da ağırlaştı.
PM2.5 ALARM VERİYOR
Bugün ülke nüfusunun yığıldığı doğu kıyılarındaki kentlerin yüzde 90’ı ciddi hava kirliliği problemleriyle boğuşuyor. Yaklaşık 50 milyon kişiyi barındıran Pekin ve Şanghay gibi kentlerde 2.5 mikrondan küçük partiküllerin yoğunluk endeksi sık sık 500’ün üzerine çıkıyor.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, PM2.5 olarak tanımlanan bu değerin 25’in üzerine çıkması insan sağlığı için tehlike oluşturuyor.
HÜKÜMET GEÇ KALDI
Henüz birkaç yıl öncesine kadar ekonomik büyüme kaygılarıyla hava kirliliğini görmezden gelen Pekin yönetimi geç de olsa konuyu temel öncelikleri arasına aldı. Hükümetin gelecek beş yılda hava kirliliğiyle mücadele için en az 400 milyar dolarlık doğrudan harcama yapması bekleniyor.
Sadi KAYMAZ/PEKİN