Başbakanlık kurban bayramına sayılı günler kala kurbanlık hayvanlarda aranması gereken şap aşısı zorunluluğunu, şap hastalığının en yoğun olarak görüldüğü illerden hayvan sevkiyatındaki aşı kağıdı zorunluluğunu kaldırdı. Bu şekilde Kurban Bayramında kesilecek milyonlarca hayvandan insana kolayca geçebilen şap hastalığı riski ortaya çıktı.
İnsan sağılığı için büyük tehdit oluşturabilecek tebliğin yayınlanma süreci şöyle başladı;
Diyanet İşleri Başkanlığı 20 Temmuz 2013 günü Resmi Gazetede 2013 yılı Kurban Hizmetleri Uygulanmasına Dair Tebliğ yayınladı.
Tebliğin 6. maddesi “Salgın hastalıklar açısından dikkat edilecek hususlar” başlığı altında düzenlendi. Buna göre kesilecek kurbanlık hayvanlarda salgın hastalık riskine karşı aranması gerekli koşullar düzenlendi.
ŞAP HASTALIĞININ İNSANA GEÇMEMESİ İÇİN YASAKLANMIŞTI
7. fıkra ”Kampanya tarzı şap aşılaması yapılan illerden kurbanlık olarak sevk edilecek sığır cinsi hayvanlar sevklerinden en fazla 6 ay önce şap hastalığına karşı aşılanmış olmalıdır. Şap aşısı olmayan hayvanlara aşı yapılarak, aşı tatbik tarihinden sonraki 15 inci günden itibaren sevklerine izin verilecektir. Yapılan son aşılama uygulamasının üzerinden 6 ay geçmiş veya 15 gün geçmemiş hayvanların nakillerine yeterli koruma oluşmaması nedeniyle izin verilmeyecektir.” şeklinde,
ŞAP HASTALIĞININ EN YOĞUN GÖRÜLDÜĞÜ İLLER İÇİN GETİRİLEN ZORUNLULUKTU
9. fıkrası ise “Erzurum, Artvin, Ardahan, Kars, Iğdır, Ağrı, Van, Hakkari, Şırnak, Mardin, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis ve Hatay illerinde sığır cinsi hayvanların şap hastalığına karşı şap aşısı ile aşılanıp aşılanmadığı kayıtlar ve aşılama makbuzları ile kontrol edilecek, veteriner sağlık raporunun ilgili bölümüne şap aşısının yapıldığı tarih, aşının seri numarası, aşılama-serumlama makbuzunun tarihi ve seri numarası yazılacaktır.” şeklinde;
Kurbanlık hayvan işletmeleri ve hayvan sevkleri iel ilgili alınacak önlemlerin düzenlendiği 7. maddenin 8. fıkrası ise;
HASTALIKLI HAYVANLARIN KURBANLIK OLARAK TAŞINMASINA YASAK
“KKKS veri tabanında geçici kurbanlık hayvan satış yeri için her ilçeye bir işletme numarası tahsisi yapılmıştır. Kurbanlık olarak veteriner sağlık raporu verilen koyun ve keçi türü hayvanların, gideceği il/ilçenin geçici kurbanlık hayvan satış yerlerine veri tabanında mutlaka nakilleri yapılacaktır.” şeklinde düzenlendi.
BAŞBAKANLIK TEBLİĞİ İLE BÜTÜN YASAKLAR KALDIRILDI
Ancak Başbakanlık, Diyanet İşleri Başkanlığının kurbanlık hayvanlardaki bulaşıcı şap hastalığına karşı aldığı önlemleri düzenleyen yasakları 7 Ağustostos tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 3 maddelik tebliğname ile kaldırdı.
Böylelikle Kurban Bayramında kesilecek yaklaşık 2 milyon büyük ve küçükbaş hayvanda şap hastalığı aşısı zorunluluğu aranmayacak.
Hayvandan insana geçen en kolay hastalıklar arasında bulunan şap hastalığı bulunan büyük ve küçükbaş hayvanlar kesilecek, dağıtılacak ve yenecek.
ŞAP HASTALIĞI NEDİR?
Şap hastalığı, bütün iki tırnaklı hayvanlarda görülen bulaşıcı bir hastalıktır. Halk dilinde tabak hastalığı da denmektedir. Diğer bilinen adları da ayak-ağız hastalığı, aft hummasıdır. Domuz, sığır, keçi ve koyun gibi hayvanlar bu hastalığa yakalanma riski en fazla olan hayvanlardır. Hastalık öncelikle ağızda, tırnakta, memede ve işkembede görülür. Bu bölgelerde yaralar çıkar. Havyaların bu hastalığa karşı hassasiyetleri cinsiyet ve yaşlarına göre değişmektedir. Şap Hastalığının Bulaşması Hastalığa sahip olan havyaların sağlam hayvanlara teması, idrar, gübre, süt, sperm tarzı şeylerle hastalık bulaşır. Hastalık sürüler arasında temasla ve havadaki virüsün solunmasıyla bulaşır. Bu virüs rüzgar varken çok uzaklara dahi gidebilir. Su içinde virüsün mesafesinin daha da arttığı bilinmektedir. Hayvanların hareketliliği virüsün sürüye bulaşmasına yol açar. Bu virüs uzun bir süre ette, ilikte, sakatatta ve pastörize ürünlerin içinde yaşar. İNSANDAKİ BELİRTİLER Hasta hayvanın sütünü içen çocuklar yada yetişkinlerde ağız, göz ve parmaklarda su keseleri meydana gelmesiyle kendini belli eder.
İHSAN DEMİR / G. PORT