SADECE HACCA GİDENLERE Mİ FARZ?

Kurban Şaman kültürüne mi ait?

BEĞENDİM

ABONE OL

News

PELİN Çift’e konuk olan İhsan Eliaçık, kurban kesme geleneği ile İslam arasındaki ilişkinin Türkiye’de yanlış biçimlendiğini söyledi. Eliaçık, hacca gitmeyenlerin kurban kesmesinin gerekmediğini söyledi: “Diyanet’imizin ‘Hacca gitmeyenlerin kurban kesmesine gerek yok’ demesi lazım. Ama bunu diyemiyorlar. Hacca gitmeyenlerin kurban kesmesi gibi bir vecibesi yok. Sadece Hanefi mezhebine bağlı küçük bir gruba göre herkesin kurban kesmesi gerekir.’’ Eliaçık, kurbanın Türkiye’de bu kadar yaygın olmasının nedeninin İslam değil Şaman kültürü olduğunu iddia ederek, “Şaman kültüründe dinin direği kurban kesmektir. Kurban kesmesi gerekenler ki bunun için hacca gitmesi gerekir ama illa ki ben de onlara katılmak istiyorum diyorsa kurbanın parasını fakire, garibana bizzat kendi eliyle vermelidir. Asıl farz olan budur” dedi. Peki kurban kesmek sadece hacca gidenlere mi farzdır? Kurbanın yaygın olmasının nedeni İslam değil Şaman kültürü müdür?

‘Kuran kesmek sadece hacca gidenlere farzdır’

İlahiyatçı Prof. Dr. Beyza Bilgin:

KURAN-ı Kerim’de uzun bir sure vardır, Hac Suresi. Orada kurban kesmenin sadece hacca gidenlere farz olduğu belirtilir. Bir de kısa bir sure vardır, Kevser Suresi, orada da Allah peygambere ithafen ‘Namazı kıl, kurbanı kes’’ demektedir. Çünkü o dönemde peygamberimizin bütün erkek evlatları ölmüştü. Üzüntülüydü. Bu üzüntüsünü gidermesi için Allah, peygamberimize ‘Rabbine dua et, kurbanı kes’ tavsiyesinde bulundu. Peygambere Allah’ın bu tavsiyesi tüm müminlere yapılmış gibi yorumlandı. Hiçbir mezhepte kurban ibadeti farz değildir. Farz sadece hacca gidenler içindir.

‘Dini vecibe, uygulanması gerekiyor’

Eski Din İşleri Yüksek Kurulu üyesi Prof. Dr. Saim Yeprem:

ANTROPOLOJİK, sosyolojik ve dinler tarihi araştırmalarında da görüleceği ve Kuran’ ın da bildirdiği üzere kurban ibadeti yeryüzünde insan olduğu dönemden beri vardır. Bu yüzden kurban Şaman’da da var totemde de var. Her dinde var. Bu nedenle kurbanın Şaman kültüründe de olması kurbanın bize Şamanlardan geldiği anlamına gelmez. Peygamberimiz kurbanı hac farizasını yerine getirirken de kesmiştir; hacda değilken de. Kurban ibadeti Kuran’da açık ifadelerle belirtiliyor. Farz, teknik bir terimdir. Burada önemli olan şudur: Kurban kesmek dini bir vecibedir ve uygulanması gerekir.

‘Dinin mutlak suretle emrettiği bir ibadet değil’

İlahiyatçı Prof. Dr. Hakkı Önkal:

KURBAN kesmek hacca gidenlere farz kılınmış bir ibadettir. Nasıl ki hacca gidenler Kâbe’yi tavaf eder, Arafat’a çıkar. Haccın bu tür ritüelleri vardır, kurban kesmek de haccın ritüelleri arasındadır, farzdır. Ancak hacca gitmeyenler için kurbanın durumu mezheplere göre farklılık gösteriyor. Hanefi mezhebi kurban kesmeyi vacip olarak nitelendirirken, diğer mezhepler sünnet olarak yorumlamıştır. Yani yapılsa da olur yapılmasa da olur. Siz kurban kesmek yerine o bedeli bir fakirin başka bir ihtiyacını gidermesi için de verebilirsiniz. Neticede zengin olanlara tavsiye edilen bir ibadettir. Dinin mutlak suretle yerine getirmesini emrettiği bir ibadet değildir. Dinin, sadece sünnet ve vacip olarak nitelendirilen emirlerindendir.

‘Peygamberimiz hacca gidemese de kurbanını kesti’

Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlyas Çelebi:

HACCA gidenler, haccın bir parçası olarak kurban kesmek zorundalar. Ama hacca gitmeyenler de evlerinde, bulundukları yerde kurbanını keser. Kurban da aynı fitre, zekat gibi maddi durumu iyi olan Müslümanların yerine getirmesi gereken bir ibadettir. Bir seferinde peygamberimiz Mekke’ye, hacca gitmek istedi, ancak müşrikler bunu kabul etmedi. Ama o hac görevini yerine getirememiş olsa da kurbanını kesti. Kurban ibadetini Şaman kültürüne bağlamak doğru olmaz. O zaman sadece kurban Türk olan Müslümanlar arasında yaygın olurdu; oysa kurban Türk olmayan Müslümanların da yerine getirdiği bir ibadettir.

‘Araplarda Türkler kadar yaygın değil’

İlahiyatçı Prof. Dr. Cemal Sofuoğlu:

KURBAN mezheplere göre farklı değerlendirilen bir ibadettir. Öncelikle kurban sadece hacca gidenlere farzdır. Hanefilere göre hacca gitmeyenler için kurban kesmek vacip, Şafilere göre sünnettir. Bu da zenginler olan kimseler içindir. Hac dışında kurban kesmek Türklerde olduğu kadar Araplarda yaygın değil. Ama kurban kesmenin Şaman kültürüyle ilgisi yok, çok kesmenin ilgisi var.

‘Peygamberlerin emrettiği bir görev’

İlahiyatçı-Süleymaniye Vakfı Başkanı Prof. Dr. Abdülaziz Bayındır:

KURBAN Adem’den peygamberimize kadar bütün peygamberlerin ümmetlerine emrettiği görevdir. Bu Hac Suresi’nin 34. ayetinde belirtilmektir. Hepsi koyun, keçi, sığır ve deve kesmişlerdir. Hepsi de aynı tarihlerde kesmişlerdir. Şamanlar da mutlaka adını bilmediğimiz bir peygamberin adetini devam ettiriyorlardır. Hac kurbanı diye bir kurban yoktur.

4 milyon Müslüman hacı oldu

KUTSAL topraklarda yaklaşık 4 milyon Müslüman hac farizalarını yerine getirerek hacı oldu. Arafat ve Müzdelife’deki vakfe dualarının ardından Mina’daki Cemerat alanında şeytan taşlayan milyonlarca Müslüman, Kâbe’yi tavaf ederek hac farizalarını yerine getirdi. Daha sonra Kâbe’de kılınan bayram namazında bir araya gelen hacılar kurban kestirip tıraş olduktan sonra ihramdan çıktı. Bayram namazı sonrası Kâbe’de birbirlerine sarılarak bayramlaşan hacılar sevinç gözyaşları döktü.