Ev sahibi Rusya’nın Devlet Başkanı Vladimir Putin, zirvenin hemen öncesinde yaptığı açıklamada, Birleşmiş Milletler kararı olmadan Suriye’ye yapılacak bir müdahalenin “saldırganlık” olacağını söyledi.
ABD Başkanı Barack Obama ise uluslararası toplumun “inandırıcılığının” risk altında olduğunu belirtiyor.
G20 zirvesinin resmi gündeminde Suriye meselesi yer almamasına rağmen, bakanlar arasında yapılacak görüşmelerde bu konunun öne çıkması bekleniyor.
Karşılıklı açıklamalar
Gelişmiş ve gelişmekte olan 20 ülkenin lideri, St. Petersburg’daki G20 zirvesinde ağırlıklı olarak küresel ekonomiyi görüşmek üzere toplanıyor.
Zirvenin hemen öncesinde ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi’nin kimyasal silah saldırısı iddiaları nedeniyle Suriye’ye bir askeri müdahaleyi içeren önergeyi kabul etmesi, özellikle Şam hükümetinin müttefiği Rusya ile ABD arasındaki tavır farklılığının derinleştiğine işaret ediyor.
Önümüzdeki hafta Senato’da ve Temsilciler Meclisi’nde oylanacak olan önerge, Suriye’ye 60 gün içinde askeri müdahale öngörüyor ve bu sürenin 30 gün uzatılabileceği belirtiliyor.
ABD, Suriye hükümetini 30 aydır süren iç savaş sırasında birçok kez kimyasal silah kullanmakla suçluyor ve Esad rejimini, 21 Ağustos’ta Şam civarında kimyasal silah saldırısı olduğu sanılan olayda aralarında yüzlerce çocuğun olduğu 1429 kişinin bu yolla öldürülmesinden sorumlu tutuyor.
Diğer bazı ülkeler ve uluslararası kuruluşlar ise ölü sayısının daha düşük olduğunu belirtiyor.
Rusya lideri Vladimir Putin
Suriye hükümeti ise saldırının silahlı isyancılar tarafından düzenlendiğini savunuyor.
Rusya Devlet Başkanı Putin, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın isyancılara karşı üstün durumdayken ve Birleşmiş Milletler silah denetçileri Şam’dayken böyle bir saldırı gerçekleştirdiğini düşünmenin “gülünç” olacağını söylüyor.
Putin, Çarşamba günü verdiği demeçte, “Kimyasal silah kullanıldığına ve bunu düzenli ordunun yaptığına ilişkin kanıt varsa… o zaman bu kanıt BM Güvenlik Konseyi’ne sunulmalıdır. Ve ikna edici olmalıdır” diye konuştu.
Diğer yandan Putin, kimyasal silah kullanıldığını ve bu silahlara kimin başvurduğuna ilişkin kesin kanıt bulunması halinde “kararlı ve ciddi” adım atmaktan çekinmeyeceklerini sözlerine ekledi.
ABD Başkanı Obama ise İsveç’te yaptığı açıklamada, bütün dünyanın kimyasal silahlar konusundaki “kırmızı çizgide” ısrar etmesi çağrısını tekrarladı.
‘Ortadaki’ ülkeler
ABD Başkanı Barack Obama St. Petersburg’daki BBC diplomasi muhabiri Bridget Kendall, her iki liderin de G20 içinde müttefikleri bulunduğunu ve ‘ortada’ gözüken liderleri etkilemeye çalışabileceklerini dile getiriyor.
Birçok ülke kimyasal silah kullanılması konusunda hassas olmakla birlikte, birçoğu da olası bir askeri müdahalenin sonuçları konusunda kaygı duyuyor.
ABD’nin yanı sıra; Türkiye, Fransa ve Suudi Arabistan gibi ülkeler güçlü bir askeri müdahale gerektiği görüşünü vurgulayan devletler arasında.
Rusya gibi BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi olan Çin de, Suriye’ye müdahalenin önünü açacak girişimleri veto hakkının yardımıyla engellemişti.
İtalya, BM kararı olmadan yapılacak bir müdahaleye karşı çıkarken, diğer bazı Avrupa devletleri ile Kanada, Avustralya, Güney Kore ve Japonya gibi ülkelerin de kaygıları olduğu biliniyor.