AK Parti, 2014’teki Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde ‘başkanlık sistemi’ne geçilmesi talebini, yeni anayasa yoluyla resmen gündeme taşıdı.
Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, sisteme ilişkin AK Parti’nin önerisini, TBMM Uzlaşma Komisyonu’na iletilmek üzere Meclis Başkanlığı’na sunduklarını açıkladı.
Öneri metniyle ‘tam başkanlık’ sistemi öngörülürken, parlamenter sistemin devamından yana olan CHP, MHP ve BDP ise önerilerini bugün yapılacak komisyon toplantısında sunacak.
Edinilen bilgiye göre AK Parti’nin önerdiği modeldeki bazı ayrıntılar şöyle:
– Cumhurbaşkanının halk tarafından 2 turda seçilmesine ilişkin sistemle 5 yıllığına başkan seçilecek. Bir kişi iki dönem başkan olabilecek.
– ABD’nin aksine başkanlık seçimleri ile meclis seçimlerinin ayrı ayrı dönemlerde değil aynı dönemde ancak ayrı ayrı yapılacak.
– Milletvekili sayısı yine 550, seçilme yaşı 18 olacak.
– Başkan, meclise değil sadece halka karşı sorumlu olacak. Güvensizlik oyu ve gensoru ile başkan ve kabinenin düşürülmesi mümkün olamayacak.
– Başkanın cezai yaptırım gerektiren bir suç işlemesi halinde, bazı ülkelerde uygulanan ‘suçlama, cezai sorumluluk’ modeli devreye girecek…
– AK Parti, meclisin başkanı görevden alma, başkanın da parlamentoyu fesih etme yetkisi konusunda ise komisyondaki tartışmaların seyrine göre tutum belirleyecek. AK Partili kurmaylar, “En ideali karşılıklı olması. Bunu kendi seçimlerini yenilemeyi göze alabilmeleri durumunda yapabilmeliler” ifadesini kullandı.
– Bütçeyi başkan hazırlayacak, Meclis’in teklif edilen bütçeyi attırma, eksiltme yetkisi olacak.
– Kabine meclis dışından olacak, milletvekilleri bakanlık yapamayacak. Bu çerçevede yasama ve yürütme yetkisi eşzamanlı olarak kimsede bulunamayacak.