35,2553$% 0.18
36,8107€% 0.2
44,2792£% 0.04
2.981,75%0,18
2.632,89%-0,03
9.949,01%0,33
AK Parti ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan adına muhteşem bir sonuç. Eveleyip gevelemeye gerek yok “ama”ları, sıralayıp kafaları karıştırmaya da. Su götürmez bir gerçek var ki o da zafer iktidar partisinindir daha doğrusu Erdoğan’ın.
Üçüncü dönemde oyun artıran başka bir siyasi parti olmadı. Seçmen 12 Haziran’da Başbakan’a “ustalık belgesini” verdi.. Adnan Menderes’in başında olduğu Demokrat Parti’nin 3. dönem rekorunu oyları azaltarak değil artırarak tarihe gömdüler.
GERÇEK ANLAMDA ZAFER ÇÜNKÜ
12 Haziran seçikmleri 3 Kasım ve 22 Temmuz’dan çok daha farklıydı. 2002 seçimlerini 2001 krizine bağlayanlar vardı. 2007 seçimlerini de askeri vesayet ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri ile kazandığı söylendi. Mağduriyet edebiyatının tedavülden kalktığı ve hiç bir bahanenin olmadığı seçim sürecinde böylesi bir sonuç inanılmaz.
Peki iktidar yorgunu olması beklenen parti nasıl oldu da oylarını artırdı? Üstelik ana muhalefet partisinde kan değişikliğine gidildiği bir dönemde.
YUMRUĞUNU SIKMASI
Yüzde 50’nin arka planına bakıldığında hep Erdoğan’ı gördük. Seçim kampanyasına damgasını vuran lider olarak adını yazdırdı. Partisinin hem kalbi hem de beyni oldu. Heyecanı, hırsı, coşkusu ilk kez seçime katılan bir parti lideri gibiydi. Hitabeti, ses tonu, belagati etkileyiciydi. Pozitif elektrik yaydı seçim meydanlarında. Konuşurken yumruğunu sıkması ondaki bitmek bilmeyen enerjisinin en bariz işaretiydi aslında.
ERDOĞAN KAPTAN KÖŞKÜNDE
Erdoğan ilk kez bir seçimde sazı tek başına eline aldı. Partinin saç ayakları partiye yüzde yüz hakim profili çizdi. Adayları kendisi belirledi, teşkilatını ”tek yumruğa” çevirdi. Seçim kampanyasında söylenenler hep onundu. Açılışlardan mitinglere, çılgın proje tanıtımından televizyon programlarına nefes almadan koştu.
OYLARI NASIL TOPLADI?
Erdoğan sağ seçmeni partisinde topladı. Genç Parti ve Demokrat Parti‘nin bir önceki geneml seçimde aldığı toplam yüzde 9’luk pasta diliminden CHP kadar olmasa da aldı. Medyanın CHP’nin “yüzde 30’lara yükseldiği” propagandasına karşı kendi penceresinden akıllı taktik geliştirdi. CHP’nin geçmişteki icraatlarını “hafızalarda diri tuttu“, unutturmadı. ”Aleviler geliyor” temasını dozunu kaçırmadan meydanlarda işleyerek ülkedeki hakim Sünni seçmeni uyandırdı. Bir önceki yerel seçimlerde yüzde 5’lere tırmanan Saadet Partisi‘nin bölünmesi onun büyük şansıydı. Dini değerleri işleyerek muhafazakar seçmenin başka partilere yönelmesini önledi.
KURMAYLARINI FARKLI İLLERE KAYDIRDI
Erdoğan başarılı bulduğu kurmayları başka illere kaydırması da olumlu yansıdı. İzmir, Mersin, Antalya, Bursa’da oylarını artırdı. Kimilerince risk olarak algılansa da bu manevra tuttu ve meyvelerini sandıkta topladı. İcraacı isimlerin kendi memleketlerine verilmesini “değer verildiği” şeklinde alğılayan seçmenin tepkisi olumlu yönde oldu.
MHP’DEN DE KISMEN ÇALDI
Hatadan dönmesini de bildi, kaset siyasetinin ters teptiğini görünce MHP’ye vurmaktan vazgeçti. Oyların bu partiye döndüğünü görünce, Bahçeli’yi koalisyon dönemi icraatlarıyla eleştirdi. Bağımsız adayların “sert diline” karşı aynı sertlikte karşılık vermesi, MHP’ye gidebilecek ekstra oyların önüne geçti. Bu şekilde kendisini yüzde 50’ye ulaştıracak oyun kapısını araladı. Kısacası Erdoğan’ı “her çiçekten öz alan bal arısına” benzetmek mümkün.
BÜYÜK TÜRKİYE VİZYONU
One minute çıkışından sonra dış politikada vites büyüttü. O tempoyu mitinglerine taşımasını ustaca işledi. Balkanları, Ortadoğu’yu ve Kuzey Afrika’yı sık sık telaffuz etti, aslında neo Osmanlı coğrafyasını çizdi. Saraybosna, Kahire, Beyrut, Bağdat örneklerini dilinden düşürmedi. Sürekli dünyanın ilk 10 ekonomisi hedefi de bu planın altını doldurdu. Osmanlı’ya gönderme ve “büyük medeniyet”vurgusu eski ”şaşalı günlere” atıf yapması Erdoğan’ın “büyük Türkiye” hayalinin birer yansımalarıydı. Seçmen nezdinde itibar gördüğü seçim akşamında oyanlandı.
DIŞARIYLA İRTİBATI KESMEDİ
Erdoğan’ın bir ayağı içeride diğer ayağı hep dışarıdaydı. Yeri geldi Batı’ya efelendi ama “Chavez tarzı portre” çizmedi. Gazze için ayağa kalkarken, içeride de benzer eleştirilere hedef olmamak için açılıma gitti. Bir anlamda tutarlı olmak istedi. Hem AB’ye çıkıştı hem de müzakere sürecini sürdürdü. Avrupa’nın bozulan ekomonik dengelerine rağmen bütçenin istiklarlı performansı“Türkiye’nin AB kapısına muhtaç olduğu düşüncesi”ni yıktı.
İSTİKRAR VE YENİ UMUTLAR
“İstikar sürsün Türkiye büyüsün” sloganı tuttu. Risk almak istemeyen seçmen tavrını sandığa yansıttı. Göreceli büyüme ve krizden uzak bir görüntü veren ekonomi nedeniyle vatandaş “yeni bir maceraya” yelken açmadı. Üstelik komşularının yangın yerine döndüğü bir ortamda. 2023 hedefleri ve çılgın projler ile seçmenden istediği krediyi 2015’e uzattı. Özgürlükler ve herkesin hayalindeki yeni anayasa vaadi ile umutlar Erdoğan’a endekslendi.
CHP DE KATKI SUNDU
Kılıçdaroğlu yönetimindeki yeni CHP’nin yalpalaması da dikkat çekiciydi. “İki ileri bir geri” fotoğrafı sunan yeni CHP’de “armoni yerine uyumsuzluk” vardı. Kurmayların kafa karıştıran açıklamaları gafları tuz biber ekti bu göreceli başarısızlığa. Kılıçdaroğlu’nun projelerinin inandırıcı olmaması ya da iyi anlatılaması da, ortada kalan seçmeni yine iktidar partisine çevirdi. Aday listelerindeki isimler, Önder Sav ve Baykal ekibinin varlığı, sancılı bir kurultay süreci Kılıçdaroğlu adına ne kadar talihsizlik ise Erdoğan için o kadar şanstı.
GAZETELER ‘USTALIK’I ÖNE ÇIKARDI
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.