YENİ SİSTEM KİME YARAYACAK?

Daraltılmış bölge sistemi büyük şehirlerde büyük partilere yarıyor. MHP kan kaybediyor.

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Demokratikleşme paketi ile gündeme gelen seçim sistemi değişikliği üç alternatifli olarak ortaya konuldu. Başbakan Erdoğan ”Yüzde 10 barajıyla devam edebiliriz. Barajı yüzde 5’e çekip, beşli gruplandırmayla daraltılmış bölge seçim sistemi olabilir. Ya da ülke barajını tamamen kaldırarak, dar bölge seçim sistemini getirebiliriz” dedi.

Seçim çevrelerinin daraltılması, büyük partilerin lehine, küçüklerin aleyhine sonuç veriyor. Dar bölgede her seçim çevresinden bir, daraltılmış bölgede ise her seçim çevresiinden 5’er milletvekili çıkıyor. Seçim sistemindeki değişikliklerin, Haziran 2015’te yapılacak seçimden en az bir yıl önce ve en geç Haziran 2014’de yürürlüğe konması da Anayasa gereği zorunlu bulunuyor.

DARALTILMIŞ BÖLGE

Üzerinde daha çok durulan daraltılmış bölge sistemi ile seçim bölgeleri 5’erli gruplara bölünüyor. Bu sistem o ilde birinci ve 2. olan partiye daha çok yarıyor. Barajın yüzde 5’e düşmesiyle de BDP karlı çıkıyor. MHP ise bu sistemde kan kaybediyor.

90 vekil çıkaracak İstanbul halen 3 ayrı seçim bölgesine sahipken yeni sistemde 20 seçim bölgesine ayrılacak. 12 Haziran 2011 seçimlerindeki oylara bakıldığında, daraltılmış bölge önümüzdeki seçimde AKP İstanbul’dan daha fazla vekil çıkarılabilecek.

Baraj yüzde 5’e düşerse BDP’nin vekil sayısı da artacak. 32 vekile sahip Ankara’nın seçim çevresi 2’den 6’ya, 26 vekili bulunan İzmir’in seçim çevresi 5’e yükselecek.

Daraltılmış bölge sisteminin uygulandığı 1991’deki milletvekili genel seçimlerinde oyların yüzde 27’sini alan DYP sandalyelerin yüzde 39’unu kazanmış, oyların yüzde 10’unu alan DSP ise sandalyelerin yüzde 1,5’unu kazanabilmişti. Bu yöntem metropollerde BDP’ye dezavantaj, Doğu ve Güneydoğu’da ise avantaj sağlıyor.

SEÇİM ÇEVRESİ ARTACAK

Hâlen 81 ilde 88 çevresinde yapılan milletvekili seçimleri, daraltılmış bölge usulünde, 81 ilde 110 seçim çevresinde yapılacak. Mevcut sistemde bir seçim çevresinde seçime katılan partilerle bağımsızların aldığı oy sayıları, sırasıyla önce bire, sonra ikiye, sonra üçe ve o çevrenin çıkaracağı milletvekili sayısına ulaşıncaya kadar bölünüyor.

Elde edilen paylar, büyüklük sırasına göre ilgili partilere ve bağımsız adaylara veriliyor. Seçim çevreleri geniş olduğu takdirde bölenlerin 1, 2, 3, 4, 5, 6 biçiminde büyümesiyle elde edilen paylar da küçüleceği için az oy alan küçük partilerin onlara erişmesi kolaylaşıyor. Seçim çevreleri daraldığında küçük partilerin şansı kalmıyor.